Co ile się robi szkolenie BHP?

Szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy nie są pustym formalizmem – to obowiązek wynikający wprost z przepisów prawa pracy. Mają za zadanie nie tylko ugruntować wiedzę o zasadach postępowania w miejscu zatrudnienia, lecz także przypomnieć o ryzykach, których zbagatelizowanie może mieć daleko idące skutki. Co ile lat się robi szkolenie okresowe BHP pracownika i pracodawcy, a także ile jest ważne. Na te i inne pytania odpowiemy w dalszej części wpisu. Zapraszamy do lektury!

Rodzaje szkoleń BHP

Obowiązki z zakresu bezpieczeństwa pracy nie ograniczają się do jednorazowego przeszkolenia nowozatrudnionej osoby. W polskim porządku prawnym wyodrębniono dwa podstawowe typy szkoleń: wstępne oraz okresowe. Pierwsze z nich dotyczy każdej osoby rozpoczynającej pracę na nowym stanowisku, natomiast drugie ma charakter przypominający i aktualizujący. Niezależnie od formy, każde musi odbywać się w czasie przeznaczonym na pracę i na koszt pracodawcy. Po jego zakończeniu pracownik składa podpis na imiennej karcie szkolenia, potwierdzając odbycie instruktażu.

Kiedy przeprowadza się szkolenie wstępne dla nowego pracownika?

To kiedy robi się szkolenie wstępne BHP dla nowego pracownika, jest zapisane prawnie. Rozpoczęcie pracy bez uprzedniego przeszkolenia jest sprzeczne z obowiązującymi przepisami. Należy przeprowadzić je nie później niż w pierwszym dniu świadczenia pracy – zanim pracownik zostanie dopuszczony do wykonywania obowiązków. Dotyczy to każdej osoby, niezależnie od tego, czy obejmuje ona zupełnie nowe stanowisko, czy też wykonuje podobne zadania jak u poprzedniego pracodawcy. Nie istnieje żadne domniemanie ważności wcześniejszych szkoleń – konieczne jest ich formalne powtórzenie, jeśli brak jest aktualnej dokumentacji lub zmienia się środowisko pracy.

Jak długo ważne jest wstępne szkolenie BHP?

W przypadku szeregowych pracowników okres ważności szkolenia wynosi dwanaście miesięcy. Dla osób na stanowiskach kierowniczych oraz pracodawców ten czas skraca się do sześciu miesięcy.

Zakres szkolenia wstępnego BHP

Szkolenie wstępne składa się z dwóch wyraźnie odrębnych części:

• instruktażu ogólnego – przekazującego podstawowe informacje o przepisach, zagrożeniach i zasadach poruszania się po zakładzie pracy,
• instruktażu stanowiskowego – koncentrującego się na specyfice konkretnego stanowiska, narzędziach, urządzeniach i lokalnych procedurach.

Kiedy należy przeprowadzić szkolenie okresowe BHP?

Choć wstępny instruktaż stanowi nieodzowny element rozpoczęcia zatrudnienia, to właśnie szkolenie okresowe BHP odpowiada za utrwalenie i odświeżenie wiedzy w kolejnych etapach pracy. Powinno ono nastąpić w ściśle określonym terminie – nie później niż po roku od zakończenia szkolenia wstępnego w przypadku pracowników oraz po upływie sześciu miesięcy dla pracodawców i osób kierujących zespołami. Celem kursu jest nie tylko przypomnienie obowiązujących zasad, ale także ich aktualizacja zgodnie z przepisami, które mogą ulec zmianie. Obowiązek ten wynika bezpośrednio z przepisów rozporządzenia w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Kogo dotyczy obowiązek okresowych szkoleń BHP?

Grupy zobowiązane do uczestniczenia w szkoleniach okresowych zostały wyraźnie wyodrębnione. Należą do nich:

• osoby pełniące funkcje pracodawców oraz przedstawiciele kadry zarządzającej,
• pracownicy wykonujący zadania na stanowiskach robotniczych,
• technicy i inżynierowie rozmaitych specjalności,
• pracownicy biurowi i administracyjni,
• członkowie służby BHP.

Okresowe szkolenie BHP – co ile lat należy je powtarzać?

Cykliczność szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy jest precyzyjnie określona w obowiązujących przepisach. Częstotliwość ich przeprowadzania zależy od rodzaju stanowiska oraz charakteru wykonywanej pracy.

• co 3 lata – w przypadku osób zatrudnionych na stanowiskach robotniczych, których codzienne obowiązki niosą ze sobą bezpośrednie ryzyko kontaktu z czynnikami niebezpiecznymi albo szkodliwymi;
• co 5 lat – dla pracodawców, osób kierujących zespołami pracowników, a także dla techników, inżynierów i członków służby BHP;
• co 6 lat – jeśli chodzi o pracowników biurowych, zatrudnionych w środowisku o niskim poziomie ryzyka zawodowego.

Szkolenie BHP a zmiana pracy

Szkolenie BHP przy zmianie pracy musi zostać powtórzone, jeśli zakres wykonywanych obowiązków ulega zmianie, występuje inne środowisko pracy lub upłynął termin ważności poprzedniego kursu. Zwolnienie z konieczności uczestniczenia w nowym szkoleniu przysługuje osobie, która podejmuje pracę na tym samym stanowisku, co wcześniej – pod warunkiem że przedstawi aktualne zaświadczenie o odbyciu szkolenia. Taka możliwość istnieje wyłącznie wtedy, gdy zakres obowiązków nie różni się od dotychczasowych.

Kto jeszcze jest zwolniony ze szkolenia BHP?

Zgodnie z przepisami, nie każdy przypadek zmiany stanowiska wymaga ponownego instruktażu. Zwolnienie ze szkolenia możliwe jest także wtedy, gdy:

• pracownik w tym samym czasie odbył szkolenie BHP dla innego stanowiska, a jego treść odpowiada wymaganiom nowej roli,
• zatrudniona osoba wykonuje prace biurowe w zakładzie sklasyfikowanym w III lub niższej kategorii ryzyka zawodowego.

Kto przeprowadza szkolenia wstępne i okresowe w zakresie BHP?

Zarówno szkolenie wstępne, jak i okresowe powinny być przeprowadzane przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje, zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach wykonawczych do Kodeksu pracy. Instruktaż ogólny może zostać przeprowadzony przez specjalistę ds. BHP zatrudnionego w firmie bądź przez zewnętrzny podmiot szkoleniowy. Instruktaż stanowiskowy realizowany jest natomiast przez bezpośredniego przełożonego pracownika albo osobę wyznaczoną przez pracodawcę – pod warunkiem że zna ona specyfikę danego stanowiska oraz przeszła ćwiczenia w zakresie metodyki prowadzenia instruktażu. W przypadku szkoleń okresowych można skorzystać z usług firm zewnętrznych.

Co ile trzeba robić szkolenie BHP, by nie łamać przepisów i nie ryzykować?

Pominięcie terminu szkolenia z zakresu BHP może wydawać się drobnostką, aż do momentu, gdy dojdzie do kontroli Państwowej Inspekcji Pracy lub, co gorsza, wypadku w miejscu pracy. Wówczas brak aktualnego zaświadczenia może skutkować nie tylko nałożeniem grzywny na pracodawcę, lecz także problemami natury prawnej i wizerunkowej. Dostosowanie się do wymogów dotyczących cyklicznych kursów to nie formalność, lecz forma zabezpieczenia – zarówno interesów pracodawcy, jak i zdrowia pracowników. Odpowiedzialne planowanie harmonogramu BHP to wyraz dojrzałego podejścia do zarządzania miejscem pracy, niezależnie od jego wielkości czy branży. Regularność szkoleń, prowadzonych przez kompetentne osoby, daje realną gwarancję, że wiedza o zagrożeniach nie stanie się martwym zapisem w dokumentach. To praktyka, procentująca w każdym dobrze zorganizowanym zakładzie.